EHBQ: Eerste Hulp bij QSO’s

Misschien is het aan sommigen voorbij gegaan, maar in de afgelopen jaren gebeurde wat de meeste zendamateurs niet hadden verwacht: Radio amateurisme is HOT! Weliswaar is na het in werking treden van het registratiegeld een tijdelijke daling geweest van zendamateurs, echter het aantal examenkandidaten is in de laatste jaren weer duidelijk stijgende! Ook zijn er veel radiozendamateurs die na jaren van afwezigheid ontdekken dat dat de radiohobby gewoon (weer) reuzeleuk is!

Drukte op de band betekent ook dat het soms nodig is om logisch met elkaar te communiceren. Eigenlijk is een repeater een heel vreemd fenomeen, immers, we gaan met z’n allen op dat ene ‘kanaaltje’ praten terwijl er toch écht maar eentje aan het woord kan zijn, een beetje logica is dus soms erg welkom. Hobbyscoop ontvangt met regelmaat vragen van minder ervaren zendamateurs of ergens te lezen is hoe zo’n gesprek, het QSO, nu eigenlijk moet en eerlijk is eerlijk, sommigen gevenoperating-practices-1-638 niet altijd het juiste voorbeeld.

Zendamateurs kennen vele gebruiken, met name in de manier waarop we met elkaar communiceren. Als je voldoende ervaring hebt dan is de gebruikelijke manier om te communiceren efficient, duidelijk en uiteindelijk zeer automatisch. We noemen dit ook wel Operating Practice. Om ervoor te zorgen dat communicatie op een vloeiende manier verloopt en dat tijdens drukte chaos en onbegrip voorkomen worden hebben we hieronder de belangrijkste gebruiken tijdens het QSO met mede amateurs beschreven.

Onderstaande gebruiken zijn ook samengevat op een enkelzijdige pagina die gebruikt kan worden als ‘snelle referentie’ voor diegenen die misschien wat minder ervaren zijn. Print m uit en leg hem in je shack! referentieblad Operating Practise

Dit artikel is tevens terug te vinden op onze Wiki Pagina’s 

Daar gaan we:

Algemeen of gericht aanroepen

Als op de gekozen frequentie of repeater geen gesprek (QSO) gaande is, dan kan je een algemene aanroep doen waarin je in ieder geval jouw eigen callsign vermeld en aangeeft dat je beschikbaar bent voor een QSO.

Voorbeeld: Dit is <jouw callsign> met een algemeen CQ

Als je daarentegen gericht iemand aanroept, dan doe je dit normaal gesproken door éérst de callsign te vermelden van de persoon die je probeert te bereiken en sluit je af met jouw eigen callsign.

Voorbeeld: CQ <callsign tegenstation> ben jij QRV? Dit is <jouw callsign> 

Inmelden tijdens een QSO

Inmelden in een lopend QSO is héél eenvoudig, al doet een aantal radiozendamateurs dit op een afwijkende manier. Dit is niet verboden, maar vaak wel ongewenst vanwege de kans is dat twee stations tegelijk uitzenden en niet meteen bekend is wie zich inmeld. Inmelden doe je bij voorkeur door tussen twee uitzendingen slechts jouw callsign te noemen! Doe dit in geval van een repeater vóórdat de courtesy tone (rogerbeep) te horen is.

Minder gewenst zijn: QSK; break; gespelde callsign; alleen de suffix

Tenslotte zijn er ook nog radiozendamateurs die tussen twee sprekers beginnen mee te praten, vaak zonder vermelding van hun callsign. Op drukke frequenties is het ongewenst hierop te reageren omdat het in veel gevallen gaat om niet geregistreerde radiozendamateurs. Bovendien werkt het “iets tussendoor zeggen” een gewoonte in de hand die alleen maar nadelige gevolgen heeft. Probeer er daarom zo weinig mogelijk op te reageren.

Beginnen en Afsluiten 

Normaal gesproken begin en sluit je jouw uitzending (ook wel “doorgang” genoemd) met het noemen van de callsign van het tegenstation, gevolgd door jouw eigen callsign, en niét andersom!

Voorbeeld begin: <callsign tegenstation> , dit is <eigen callsign> ……
Voorbeeld einde: …… <callsign tegenstation> , dit is <eigen callsign>

Het is voorschrift is om bij inmelden, het begin en einde van een QSO en tenminste één keer per 5 minuten jezelf te identificeren. Als je met z’n tweeen in QSO bent, dan is het noemen van jouw callsign binnen vijf minuten voldoende, je hoeft dit dan niet bij iedere uitzending te doen. Als je echter met meerderen in QSO bent, dan wordt verwacht dat je tenminste aan het begin en/of einde jezelf identificeert. Mocht je de callsign van het andere station vergeten zijn dan volstaat het om in ieder geval jouw eigen callsign te melden.

Inmelders

Meldt zich iemand in op het moment dat jij aan de beurt bent? Geef deze inmelder dan bij voorkeur zo snel mogelijk de gelegenheid om zijn zegje te doen en hou het liefste niet eerst een minutenlang betoog. Heb je toch eerst iets te melden wat niet kan wachten, probeer het dan kort te houden. Inmelders hebben naar goed gebruik nu eenmaal voorrang.

QSO’s met meerdere zendamateurs

Voor veel radiozendamateurs is het lastig te onthouden wie er allemaal meedoen, al helemaal als je je in een mobiele situatie bevindt. Er is één belangrijke regel die je altijd hanteert wanneer er meerdere deelnemers zijn aan een QSO: sluit jouw uitzending altijd af door gericht een andere zendamateur aan te spreken. Laat dus nooit onduidelijkheid bestaan wie er na jou gelegenheid krijgt om te spreken, dat geeft namelijk bijna altijd verwarring bij drukte.

Er zijn twee gebruikelijke manieren om een gespreksronde vloeiend te laten verlopen:

  1. middels een rondeleider
    Eén persoon “leidt” het gesprek en houdt een overzicht bij van alle ingemelde stations zodat iedereen netjes aan de beurt komt. Dit betekent dat deze rondeleider notities maakt en regelmatig de gelegenheid krijgt om alles in goede banen te leiden.
  2. Een doorlopend “rondje”
    Bij een doorlopend rondje hoef je alleen maar te onthouden wie er na je “aan de beurt” is. Als je dit doelbewust onthoudt en iedereen doet dit, dan is er nooit onduidelijkheid over het verloop van het gesprek en wordt niemand per ongeluk overgeslagen. Mocht iemand zich in de tussentijd inmelden, dan kan de voorgaande spreker deze inmelder gelegenheid geven terwijl hij aangeeft wie erna aan de beurt is. Hierdoor is het rondje uitgebreider geworden maar weet nog steeds iedereen waar hij aan toe is.

Spreektijd

Het is een goede zaak om rekening te houden met omstandigheden op de frequentie. Werk je simplex en met z’n tweeen, dan is er niets op tegen om een uitgebreid relaas te houden. Op een drukke landelijke repeater wordt het voortdurend lang spreken je echter niet in dank afgenomen, zelfs als het even iets minder druk lijkt. Probeer in dat geval om jouw spreektijd beperkt te houden en denk er bij voorkeur (vooraf) over na wat je wil vertellen. Dat houdt het QSO inhoudelijk interessant en zorgt ervoor dat je anderen ook voldoende gelegenheid geeft. Het instellen van de spreektijdbegrenzer van jouw zendontvanger op maximaal 3 minuten is ook een goedwerkende oplossing, dan wordt je gewaarschuwd als je de tijd vergeet.

Tenslotte: Als je niets inhoudelijks te vertellen hebt, vraag jezelf dan eens af of (en waarom) je deel wil nemen aan een gesprek.

Creeer ruimte

Bij gebruik van drukke frequenties is ruimte erg belangrijk voor een soepel QSO. Door er regelmatig stil bij te staan dat er ook anderen zijn laat je gemakkelijker ruimte voor anderen en ook inmelders krijgen gelegenheid om mee te doen. Mocht het een beetje chaotisch worden, dan is het creeeren van ruimte een goede manier om overzicht te houden.

Tenslotte

Stichting Scoop Hobbyfonds hanteert enkele spelregels op haar systemen die nodig zijn om ervoor te zorgen dat het radioverkeer ordentelijk verloopt. Goede Operating Practise gaat niet zonder deze spelregels…

20 thoughts on “EHBQ: Eerste Hulp bij QSO’s

  1. Dennis PD4DAM schreef:

    Deze heldere uitleg zou een mooie aanvulling kunnen zijn voor de leerstof voor N.
    Ik kan mij namelijk nog herinneren dat mijn eerste QSO’s wel wat onwennig voelden door de onbekendheid met dit soort ‘gedragsregels’.
    In mijn ogen is dit onderwerp heden ten dage zelfs nog vele malen belangrijker dan de kleurcodes van weerstanden….

  2. Frans Dijkstra schreef:

    @PD4DAM dat is inderdaad een groot gemis bij N (en ik vermoed ook bij F). Bij RT (luchtvaart) en MARCOM (zeevaart) is hoe de zender te gebruiken 90% van de stof, maar ter land haalt het de 10% nog niet (en ja ik heb alle drie – ter land ter zee en in de lucht, net dat TROS programma Hi).
    Goed stuk dus en mag wat mij betreft gewoon in de exameneisen opgenomen worden. (PD7F)

  3. Michiel schreef:

    Ik zou zeker de beginnende amateur het advies willen geven om te luisteren. Luister eerst eens een dagje op de repeater hoe het er aan toe gaat.

    Geeft helaas niet altijd het juiste beeld maar helpt wel.

    Heeft mij in een ver verleden ook geholpen. Maar ik vond het toendertijd ook wel eng om die ptt knop in te drukken.

    PD0MR

  4. MPX schreef:

    Waarom zou je de call van je tegenstation noemen, omdat het ingeburgerd is?
    In een groep qso wel handig, je kunt ook gewoon zeggen, de microfoon naar Piet oid, ipv heel die riedel.
    In een qso met 2 mensen volstrekt overbodig om zijn call te noemen.

    1. Hobbyscoop schreef:

      Heb je de tekst misschien niet goed gelezen? Er staat toch duidelijk: Als je echter met meerderen in QSO bent, dan wordt verwacht dat je tenminste aan het begin en/of einde jezelf identificeert. Mocht je de callsign van het andere station vergeten zijn dan volstaat het om in ieder geval jouw eigen callsign te melden.

    2. Ray schreef:

      Voorbeeld begin: , dit is ……
      Voorbeeld einde: …… , dit is

      Op deze wijze vind ik wel zo netjes. Zo weten luisteraars ook wie je tegenstation is waar je mee in qso bent. Je kunt je voorstellen dat niet alle luisteraars je tegenstation kunnen horen 🙂

    3. Ray schreef:

      Voorbeeld begin: “roepletters tegenstation” dit is “eigen roepletters” ……en dit ook bij het afsluiten van het qso.
      Op deze wijze vind ik wel zo netjes. Zo weten luisteraars ook wie je tegenstation is waar je mee in qso bent. Je kunt je voorstellen dat niet alle luisteraars je tegenstation kunnen horen.

      noot: reactie opnieuw geplaatst omdat met het copy/paste iets mis ging 😉

  5. MPX schreef:

    Inmelden doe je bij voorkeur door tussen twee uitzendingen slechts jouw callsign te noemen! Doe dit in geval van een repeater vóórdat de courtesy tone (rogerbeep) te horen is.

    Dan moet je daar wel de kans voor krijgen, 90% drukt gelijk de mic in en niet alleen nieuwkomers.
    De mic pas indrukken na de rogerbeep zou wel zo prettig zijn.

    1. Rolf schreef:

      Beste,

      Het noemen van calls helpt bij het onthouden van de calls (mensen vergeten wel eens wie er in het rondje zit), en maakt ook voor luisteraars duidelijk wie er spreken. “Piet” is niet altijd genoeg, dat kunnen veel mensen zijn.

      Over het algemeen hoor ik in 90% van de QSO’s de Roger piep EN de CW code van de ontvanger voordat het volgende station begint te zenden. Dat betekent dat daar best wat tijd tussen zit.

      Veel stations zitten met porto’s, dus zelfs als je “dubbel” zit zullen de ervaren stamgasten horen dat je je probeert in te melden. Probeer het maar eens.

      Misschien gebruik je echolink, dan is het inderdaad wat moeilijker. Daarover is eerder op deze site al iets geschreven.

      Probeer het gewoon nog eens, soms moet je je een paar keer melden, mensen zijn niet perfect.

      Veel plezier op de repeater!

    2. Hobbyscoop schreef:

      Je spreid hiermee een sterk overdreven beeld tentoon van de werkelijkheid. Er zijn wel eens personen die heel snel zijn inderdaad, maar in 9 van de 10 gevallen is de courtesy toon gewoon hoorbaar en daardoor dus per definitie geen sprake van supersnel de microfoon pakken. Overigens is het hier voorschrift om niet onder pseudoniem te posten, die wordt in het vervolg dan ook verwijderd.

      Bovendien lijkt het er op dat je de tekst niet goed gelezen hebt, immers, er staat ook: Creeer ruimte

      Bij gebruik van drukke frequenties is ruimte erg belangrijk voor een soepel QSO. Door er regelmatig stil bij te staan dat er ook anderen zijn laat je gemakkelijker ruimte voor anderen en ook inmelders krijgen gelegenheid om mee te doen. Mocht het een beetje chaotisch worden, dan is het creeeren van ruimte een goede manier om overzicht te houden.

  6. Wim PA4WK schreef:

    Naar mijn idee zou het helpen om naast een theoretisch examen zoals we het nu kennen ook een praktijk examen in te voeren waar dan operating praktisch deel van moet uitmaken.
    Dit examen zou afgenomen kunnen worden door amateurs van bijvoorbeeld een verenigings station die daarvoor geschikt zijn.
    Verder zou het ook enorm helpen als iemand die een goedbedoelde opmerking maakt over de operating praktisch van een ander niet gelijk voor rotte vis of erger uitgescholden word, maar zijn advies serieus genomen word.

  7. MPX schreef:

    Het blijven vreemde figuren die zendamateurs.
    De naam is Jan, Juliett Alfa November, dan vraag ik mezelf altijd af, stel je jezelf in het echte leven ook zo voor?
    Wat een droefenis mensuhhh………..
    Groeten en 73’s, o nee dat is hetzelfde en 73’s dubbel meervoud, ook dat begrijpen ze nog steeds niet.

    1. Pd0g schreef:

      LoL

    2. Jan Lisman schreef:

      Idem: vertellen dat je zojuist bij het home-QTH door de XYL bent uitgezwaaid en dat dat je nu bijna ter plaatse bent bij het QRL, waardoor je “onder dankzegging” QRT gaat.

  8. Bert Jacobs schreef:

    Natuurlijk moeten er regels zijn, daar is niets mis mee. Maar er moet mij iets van het hart. Er zijn mensen op deze repeater die zich voordoen dat ze alles weten ( zie als voorbeeld eerder bericht). Maar ze hebben vroeger de regels regelmatig overtreden waar het maar kon. Nu wijzen ze iemand terecht omdat hij zijn calletje bijvoorbeeld een keer niet roept of dat het niet volgens HUN regeltjes gaat!

    Dan zit ik te luisteren en dan hoor ik een F amateur een N amateur voor schut zetten. Met de opmerking van “heb jij je machtiging gehaald bij een pakje boter” . Ja, dit word dan gezegd en dan vraag ik mij af waar het respect is gebleven.

    Twee dingen:

    1. Begin eerst eens met een beetje respect voordat je dit soort berichten uitzet!

    2. Wees niet de wijsneus en doe je niet beter voor dat je zelf bent!

  9. EEF schreef:

    erg juist en goed Bert !!!!gr EEF

  10. PD0V (Giel) schreef:

    Geachte amateurs,

    Ik zou over bovenstaand wel 2 A4 tjes aan opmerkingen kunnen plaatsen, maar ik doe dat bewust niet.

    Wel wil ik een voorbeeld geven:

    In het openbare wegennet hebben we ook regels die we hebben geleerd bij onze rijlessen en die worden kenbaar gemaakt door verkeerlichten/borden, strepen op de weg en door gedragsregels (voorrang en dergelijke)
    Ook hier wordt dikwijls geen gehoor aan gegeven we rijden harder dan mag, rijden door rood, parkeren op het trottoir enz.
    Ook hier wordt op gereageerd met wijzen naar voorhoofd, opsteken van middelvinger, claxonneren en lichtsignalen waarbij het claxonneren en geven van lichtsignalen ook niet toegestaan is.

    Gewoon compleet negeren en jezelf aanleren je er niet aan te storen is de beste remedie.
    commentaar geven is heel makkelijk moeilijker is het om een compliment te geven.
    Zoveel mensen zoveel wensen niet iedereen is gelijk iedereen denkt weer anders en is anders dan fout?

    Hier nog een paar wijze spreekwoorden:
    Men ziet wel splinter in andermans oog maar niet balk in eigen !
    Verbeter de wereld begin bij jezelf !
    De pot verwijt de ketel dat ie zwart ziet !
    1 zwaluw maakt nog geen zomer !

    Dan hier een compliment:
    Beste mede amateurs ik ben heel blij dat jullie er zijn want deze hobby kun je nou eenmaal niet in je eentje beoefenen.

    128 (55+73) de PD0V

    1. Dennis PD4DAM schreef:

      Ik wordt blij van andere blije kippen! TOK!

      PD4DAM

Comments are closed.